St. Antoniuskapel
Naast de kapel op landgoed Zelder, beschikt Ven-Zelderheide over nog een kapel. Deze is gelegen aan de Vensestraat.
Omtrent de juiste stichtingsdatum van de kapel tast men in het duister. Maar als legenden een kern van waarheid bevatten, is er toch een aanknopingspunt. Een oud volksverhaal wil, dat de kapel gesticht werd door de hertogin van Kleef (deze hele streek behoorde immers sedert 1397 in feite aan Adolf II, graaf en later hertog van Kleef). De adellijke dame had een bezoek gebracht aan de heer van Seller (Zelder) en wilde door ’t Ven en het Rijkswald terug naar haar burcht te Kleef. Op de plek waar destijds een kerkhof moet zijn geweest was de weg zo slecht, dat de as van de schokkende wagen brak en het reisgezelschap in de modder viel. De plek van het ongeluk was erg eenzaam, want niemand wilde in de buurt van het angstige kerkhof wonen. In hun angst begonnen de hertogin en haar metgezellen om hulp te roepen, maar het hulpgeroep werd niet gehoord. Toen bad de hertogin in uiterste wanhoop tot haar favoriete heilige Sint Antonius Abt. En zie: plotseling snelden landslui te hulp en bevrijdden het angstige gezelschap. Vol dankbaarheid beloofde de hertogin deze huiveringwekkende plaats tot een oord van zegening te maken. Ze liet hier een kapel bouwen, toegewijd aan de H. Antonius. Tevens stichtte zij een fonds, waaruit de kapelaan van Ottersum betaald werd om elke week naar ’t Ven te gaan en daar een H. Mis op te dragen. Tenslotte liet de bouwdame op het Vense kerkhof zo veel eikenbomen planten als zij levensjaren telde. Daarna plantte men ieder jaar dat zij langer leefde er een eik bij. Als de bomen na enkele eeuwen volgroeid zouden zijn, en de kapel versleten, dan zou uit de opbrengst van het eikenhout een nieuwe kapel gebouwd kunnen worden.
Beeld van St. Antonius Abt aan voorzijde kapel
Toen de Ottersumse toren in 1867 vervangen moest worden, heeft men de eiken bij de kapel gekapt. Kort voordien was de kapel echter nog vernieuwd en kreeg ze haar tegenwoordige grootte, namelijk 16 x 5 meter. Het huidige priesterkoor is de oorspronkelijke kapel. Omstreeks 1750 en 1860 is ze twee keer uitgebreid. In 1884 werd het ingangsportaal tegen de kerk en de toren boven de voorgevel gebouwd. Oorspronkelijk stond het torentje op het priesterkoor en later midden op de kapel.
Op 20 oktober 1944 moest de Vense bevolking wegens de dreigende, ernstige oorlogshandelingen evacueren. Toen kapelaan Th. Driessen in mei 1945 in Ottersum terugkeerde en de kapel ging bekijken, trof hij die in desolate toestand aan: het dak was kapot, de glas-in-lood ramen verbrijzeld en de muren met granaattreffers doorboord. De beelden en de kruisweg waren weg. (Naar men later ontdekte, weggehaald door pastoor W. Janssen uit Mook met hulp van enige Engelse militairen). De kapel bleek ondanks de beschadigingen toch door een aalmoezenier van het Engelse leger gedurende de winter ’44 en het voorjaar ’45 gebruikt te zijn. Zondag 11 juni 1945 vierde kapelaan Th. Driessen er met de bevolking weer voor de eerste keer na de oorlog de H. Liturgie.
St. Antoniuskapel met torentje
In de eindjaren ’70 was de kapel aan een nieuwe restauratie toe. Om verder verval tegen te gaan kwam men in samenwerking met de Rijksdienst voor Monumentenzorg tot plannen voor een renovatie. Deze plannen werden in 1983/84 gerealiseerd, zodat de St. Antoniuskapel weer in oude luister de bezoekers op de zeer historische grond verwacht.
Op 17 januari is de feestdag van St. Antonius Abt. Op die datum vindt er elk jaar een kerkelijk en tevens een profaan feest plaats (St. Tunnis). Vroeger waren de H. Missen in de kapel. Thans in de nieuwe kerk, die ook de H. Antonius tot patroon heeft.
Antoniuskapel in huidige staat
Interieur St. Antoniuskapel
Bronnen:
- Jaspers, W. & Sluiters, J. (1985). Ottersum en Ven-Zelderheide op de foto. Boxmeer: Drukkerij Schoth B.V.
- Onbekende auteur(s). Kapel ´St. Antonius Abt´ Ven-Zelderheide.